Natuurlijke selectie

In een poging mijn pasgeboren zoon enige basiskennis mee te geven, liet ik hem zondagavond kijken naar Beagle: in het kielzog van Darwin. Dat had ik beter niet kunnen doen.

De leader was nog niet voorbij of hij liet reeds merken heel die miljoenen kostende exercitie slaapverwekkend te vinden. Aanvankelijk irriteerde het mij enigszins, zoveel desinteresse. De VPRO bespaart kosten noch moeite om ons op een boeiende wijze nader kennis te laten maken met het revolutionaire gedachtegoed van Charles Darwin, en wat doet meneer? Meneer doet een tukje. Ik maakte hem wakker en probeerde hem het belang van het een en ander duidelijk te maken.

Ik legde uit dat wij eeuwen dachten dat God hemel en aarde had geschapen en alles wat loopt en kruipt en zwemt en vliegt, en dat Hij ten slotte ons had gemaakt ter meerdere eer en glorie van Zichzelf. Maar toen kwam Darwin en die concludeerde na lang nadenken en goed observeren dat alles wat nu op aarde loopt en kruipt en zwemt en vliegt langzaam maar zeker is ontstaan uit alles wat vroeger op aarde liep en kroop en zwom en vloog. Hij bedacht de evolutietheorie. De onvermijdelijke conclusie was dat ook de mens niet uit het niets was ontstaan, maar eveneens voorouders had die ooit liepen, kropen, zwommen en vlogen. Een andere onvermijdelijke conclusie, zo legde ik uit, was dat God hoogstwaarschijnlijk niet bestond. Of dat Hij, mocht Hij wel bestaan, niet als een Grote Knutselaar gezien moest worden, maar meer als een soort toezichthouder.

Diversiteit, zo bedacht Darwin, ontstaat doordat soorten langzaam veranderen. En doordat niet alle veranderingen even goed uitpakken, sterven sommige veranderde soorten uit en blijven andere veranderde soorten voortleven om verder te veranderen. Natuurlijke selectie heet zoiets. Ook de mens is zo ontstaan. Daarom mogen evolutionisten er graag op hameren dat de mens een dier onder dieren is. Ook al zijn wij de enige soort die over zijn eigen bestaan kan nadenken, wezenlijk verschillen wij niet van bijvoorbeeld het konijn, het dier waarop de knuffel is gebaseerd die je van ome A. hebt gekregen.

Afijn, ik was nog niet klaar met m’n betoog of daar wandelde een paleontoloog over een vulkanisch eiland op zoek naar fossiele resten van eventuele voorouders van de cagarra, om diens evolutionaire geschiedenis in kaart te brengen. De cagarra is een zeevogel van het tamme soort. Zo tam dat arme Portugezen eens per jaar naar het eiland voeren om daar vogels te rapen. De cagarra is rijk aan eiwitten en gezonde vetten. Fijn voor de arme Portugezen, minder fijn voor deze vogelsoort die dreigde uit te sterven. “De Portugese overheid”, zo meldde voice-over die ik herkende als Roel Bentz van de Berg, “heeft het eiland inmiddels tot beschermd natuurgebied verklaard. Het voorkwam op het nippertje dat deze tamme vogels zouden uitsterven. Niet door natuurlijke selectie, zoals hun voorouders, maar door toedoen van een gevaarlijke indringer: de mens.”

Mijn zoon keek mij niet begrijpend aan. En ik kon hem geen ongelijk geven. Het is ook altijd hetzelfde met die darwinisten. De mens is een dier als elk ander dier, maar zodra de mens ervoor zorgt dat zo’n mededier uitsterft, zijn wij ineens geen onderdeel van die natuur. Mochten koeien plasticfabrieken bouwen om hun overtollige melkproductie te bewaren, dan heet het hoe mooi de natuur is, maar doen wij het, dan is het vervuiling! Dat valt dus niet uit te leggen aan een mannetje van drie weken oud. Om nog meer verwarring te voorkomen, zapte ik weg. Wij kwamen zowaar terecht in Glitter Glamour Gordon, een verbijsterende poging van Cornelis Willem Heukeroth om in de voetsporen van Gert-Jan Dröge te treden. Maar waar Dröge precies de juiste afstand bewaarde om de zeepbel die de glamourwereld door te prikken met zijn ironische blik en commentaar, daar komt Gordon juist voort uit deze wereld. Hard lachend om zijn eigen non-grappen walste Gordon glamourend Nederland plat, daarbij ons een ontluisterend kijkje in zijn eigen zielloosheid gunnend. Je kan er alleen maar heel erg droevig van worden.

Ik keek naar mijn zoon. Hij was weer vredig in slaap gevallen. Ooit was ook Gordon drie weken oud. Je ziet ‘m schaterlachend de muren onder schijten. Waar was de natuurlijke selectie toen Gordon op aarde werd gezet? Waar was de natuurlijke selectie toen Gordon werd ontdekt als zingende marktkoopman op de Albert Cuyp? Waar was de natuurlijke selectie toen Gordon doorbrak met Kan ik maar even bij je zijn? Waar was de natuurlijke selectie toen mensen om Gordon bleken te kunnen lachen? Waar was de natuurlijke selectie toen Gordon zoveel succes kreeg dat hij zelf begon te denken iets te kunnen? Die natuurlijke selectie gaf mooi niet thuis.

Update om het geheel nog wat duidelijker te maken: ik begrijp gewoon oprecht niet hoe het komt dat een talentloze paardenlul als Gordon met zoveel gebrek aan kwaliteiten door de natuurlijke selectie is gekomen. Ik weet niet wie er in de jury zitten namens So You Wanna Be A Species, maar ze keken mooi even de andere kant op toen Gordon moest laten zien waarom hij bestaansrecht heeft.