Monsieur Claude X: l’Imposteur d’Elysée

Groepsfoto waarop monsieur Claude X te zien is (die met dat rode pochet en glimmend schedeldak, achter Chirac en Mitterand)

Tijdens een door Obama georganiseerd dinertje ter ere van de Indiase premier Manmohan Singh bleken er twee mensen aan de dis te zitten die zichzelf hadden uitgenodigd. Het was het echtpaar Salahi dat zonder problemen langs de veiligheidsdiensten had weten te glippen. Een kwestie van netjes de juiste kleren aantrekken en bijpassende gelaatsuitdrukking aannemen. Als bewijs hadden ze later foto’s op Facebook geplaatst.

Niks leukers dan galacrashen. Jammer alleen dat de Salahi’tjes het niet puur voor de sport deden. Ze bleken in de race voor een reality show, waarvan de casting net begonnen was. Net als die familie die onlangs heel Amerika in spanning hield omdat hun zoontje in een ontsnapte weerballon zou zitten. Over het fenomeen carrière willen maken in een reality show kom ik wellicht nog wel eens te spreken, nu wil ik uw aandacht voor een van mijn grote helden, een man die enige bekendheid verwierf onder de naam monsieur Claude X.

Op 8 mei 1995 vierde Frankrijk de vijftigste verjaardag van de bevrijding. Tegelijkertijd droeg François Mitterand het presidentiële stokje over aan Jacques Chirac. Om deze heugelijke feiten te vieren, had zich in het Palais de l’Elysee een grote delegatie wereldleiders verzameld om het op een zuipen te zetten. Tussen de gebruikelijke types als Helmut Kohl, Al Gore en onze eigen Prins Willem-Alexander bevond zich één man die zichzelf had uitgenodigd, omdat – en wij citeren: “Als er ergens iets te doen is, neem ik daar graag een kijkje. En liefst van heel dichtbij.”

Deze man zou dankzij deze actie enige bekendheid verwerven onder de naam Monsieur Claude X, een 64-jarige Parijse gepensioneerde die bij de Franse burgerlijke stand staat ingeschreven als Claude Khazizian. De reden dat de heer X niet onopgemerkt bleef, had niet te maken met de schandelijke manier waarop de Franse veiligheidsdiensten deze ongevaarlijke bejaarde hadden behandeld toen ze ontdekten dat er een ongenode gast tussen al die aanslaggevoelige hoogwaardigheidsbekleders rondliep. De Franse veiligheidsdiensten hebben namelijk helemaal niets in de gaten gehad. Claude X werd pas een dag later ontmaskerd toen de officiële groepsfoto’s in alle kranten stonden afgedrukt en niemand – behalve de bekenden van Claude Khazizian – kon vertellen van wie het hoofd was dat zo vrolijk lachend boven dat van Jacques Chirac prijkte.

Detail van een groepsfoto. Mitterand vraagt of hij nog even naar de wc kan. Rond het hoofd van Claude X heeft zich een mysterieuze cirkel gevormd.

Het enige artikel dat ik ooit over hem had gelezen, was een interview dat meer dan tien jaar geleden in den Humo stond afgedrukt. Hoe ik ook zocht tussen mijn oude Humo’s, ik kon de betreffende editie niet vinden. En hoe ik ook zocht op het internet, ik vond geen enkele aanknoping. Ten einde raad heb ik Humo maar een mailtje gestuurd waarin ik, na een paar pluimen in de redactionele reet te hebben gestoken, vroeg of zij misschien nog wisten hoe die man heette. Onder het motto ‘beter laat dan nooit’ liet men mij een kleine anderhalve maand later weten dat het hier om Claude X ging. Bovendien was men zo aardig mij een kopie van het artikel per post op te sturen. Waarvoor bij deze duizendmaal dank. Alle feiten over Claude X en alle citaten komen uit dit interview, geschreven door Jan Hartoghs.

Claude X is mijn favoriete soort oplichter. Hij doet niemand kwaad, hij doet het niet om zichzelf in de kijker te zetten, hij doet het enkel en alleen om een goede tijd te hebben. En omdat het zo makkelijk kan, zolang je maar het juiste hoofd hebt en het juiste pak draagt. De bewuste infiltratie op 8 mei 1995 was volledig onvoorbereid: “Ik was onderweg naar het stadscentrum een paar vrienden tegengekomen die vroegen of ik mee naar het defilé ging, maar ik had geen zin, ik wou liever naar het Elysée, eens kijken wat daar te beleven viel. En toen zag ik daar al die bewindslieden binnenstappen, iedereen in goed humeur – ah, de zon schijnt, ah, Parijs is toch een mooie stad! – en ik ben gewoon mee gestapt. Vanuit eenzelfde opgewektheid. Ik knik, ik glimlach, ik schud hier een hand en daar een hand, ‘mooi weertje, vindt u niet’, en zo integreer ik mij.”

Naast een hoofd en uitstraling dat geen enkel staatsman zou misstaan, had Claude X ook het geluk dat er zoveel nieuwe presidenten aanwezig waren uit alle republieken van de voormalige Sovjet-Unie. Bovendien schijnt niemand op dat soort gelegenheden te vragen wie je bent, omdat niemand een flater wil slaan. Iedereen gaat er vanuit dat je een hoge functie bekleedt als je daar aanwezig bent. Na de groepsfoto lukt het Claude X zelfs om aan te schuiven bij het diner, waar hij op de koop toe zo brutaal is om een toost uit te brengen op het einde van de Tweede Wereldoorlog. Dat zulks vijftig jaar eerder had plaatsgevonden, scheen niemand te interesseren, want door de toost van Claude X was het ijs gebroken. Waarna hij als amateur-oenoloog een kleine uiteenzetting over de geserveerde champagne hield. Na de ‘symphonie de homard aux fèvetetes’, de ‘poularde de Loué au vinaigre de cidre’ en de ‘poire glacée au lait d’amandes’ vond Claude X het welletjes en is hij er tussenuit gepiept. Waar de overige gasten per limousine vertrokken, stapte de heer X met z’n abonnementje op de metro.

Op uitnodiging van de Deense tabloid Ekstra-Bladet heeft Claude X in november van dat jaar eenzelfde soort stunt uitgehaald op het huwelijk van de Deense prins Joachim: “Om binnen te geraken kwam ik haastig en sakkerend in de regen aangelopen: ‘My car! My car!’, alsof mijn limousine me in de steek gelaten had. Ze hielden de deur voor me open en ik begon meteen iedereen in de buurt een hand te geven. Later bleek dat het een deel van de koninklijke familie was. Iets verderop vroegen ze mijn uitnodiging en toen ik die niet kon tonen hebben ze me naar een perszaaltje gemanoeuvreerd. Even heb ik daar buitenspel gestaan, maar toen kwam er een chef van de veiligheid voorbij, ik sprak hem aan in gebroken Engels: ‘Sir! Sir! You speak French?’ Hij schudde zijn hoofd, maar ik liep met hem mee en ik zag zogezegd iemand staan die me wel kon helpen, en zo ben ik opnieuw tussen de genodigden geraakt. Ik ben dan bij de kroonprins gaan staan, heb hem stevig gefeliciteerd en heb ondertussen iemand van het gezelschap gevraagd een foto te maken. Missie volbracht.” Helaas heb ik de foto niet kunnen vinden waarop Claude X de prins van Denemarken feliciteert met zijn huwelijk.

Claude X doet alles ongepland. Een plan kan zich alleen maar tegen je keren. Bovendien zou hij met een plan in z’n hoofd niet ontspannen en opgewekt genoeg zijn om “als een vis in het water van de ene aanwezige naar de andere te zwemmen”. Naast de vele feestjes waarvoor Claude X wel een uitnodiging heeft gekregen, is hij nog een keer of vier ongenood op de zogenaamde garden parties van het Elysée opgedoken. Volgens eigen zeggen doet hij op die momenten niks anders dan de plaats innemen van mensen die uitgenodigd zijn en niet komen opdagen. Zo nu en dan pikt hij ergens in Parijs een of ander banketje mee, een receptie of een promotiefeestje. Twee maal heeft hij zich op de rode loper van het filmfestival te Cannes begeven, één keer met Michael Douglas en één keer met Sharon Stone, om te weten hoe het was om ‘een star’ te zijn.

Of hij sinds de verschijning van het interview met Humo op 20 februari 1996 zijn party crash palmares heeft uitgebreid, weet ik niet. Ik heb niets kunnen vinden. Naar ik aanneem is hij nog wel in leven: op 2 april 2006 was hij te gast in de Franse talkshow ‘On ne peut pas plaire à tout le monde’. Maar mocht hij inmiddels toch het tijdige voor het eeuwige hebben ingeruild, dan is hij vast geslaagd in zijn laatste en ultieme missie: “Ik wil in het rijk der hemelen binnengeraken. Maar dat zal moeilijk worden. Erg moeilijk. Want ik ben niet gelovig. Het wordt mijn laatste exploot. Mijn ultieme uitdaging: zal ik daarboven binnen mogen of niet?”

Sommigen denken dat daar meer voor nodig is dan een vriendelijk hoofd en het juiste pak. Maar persoonlijk denk ik dat hij zonder al te veel moeite naar binnen kan wandelen.

Dit stuk verscheen eerder in iets andere vorm op Panzerfaust, uw favoriete broedplaats voor verbal terrorism.